توضیحات

ترموکوپل یک حسگر دمایی می‌باشد که از دو فلز غیر همجنس ساخته شده است. از انواع ترموکوپل در بسیاری از صنایع مختلفی از جمله لاستیک و پلاستیک، نفت و گاز، دارويي استفاده می‌شود. یکی از متداول‌ترین انواع ترموکوپل، ترموکوپل تایپ J است که بسیار کاربردی است و فروش بالایی دارد. در این نوشته به معرفی ترموکوپل تیپ J و سپس محصول ترموکوپل هد دار تایپ J پرداخته شده است.

ترموکوپل چیست؟

ترموکوپل  یک حسگر دمایی می‌باشد که از دو فلز غیر همجنس ساخته شده است. این دو فلز غیر همجنس، در یک طرف به یکدیگر کوپل شده‌اند و در طرف دیگر آزاد هستند. نحوه کار ترموکوپل (Thermocouple) به این صورت است که با ایجاد اختلاف دما در دو طرف این فلزات، اختلاف پتانسیلی ایجاد می‌شود که می‌توان با اندازه‌گیری آن، دما را به دست آورد. ترموکوپل انواع بسیار گوناگونی دارد که با توجه به محدوده دمایی که می‌توانند اندازه‌گیری کنند، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

انواع ترموکوپل

ترموکوپل‌ها با توجه به محدوده دمایی و فلزاتی که در ساخت آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد به دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که در صنایع مختلفی به کار می‌روند. در زمان خرید ترموکوپل لازم است که اطلاعات کافی نسبت به محدوده دمایی ترموکوپل مورد نظر و فلزات سازنده آن داشته باشید تا عملکرد مورد نظرتان را به شما ارائه کند. ترموکوپل‌ها را می‌توان بر اساس فلزاتی که برای ساخت آن‌ها به کار رفته است به دو گروه زیر تقسیم‌بندی کرد:

گروه اول: ترموکوپل‌هایی که در ساخت آن‌ها بیشتر از آلیاژ نیکل(Nickel) استفاده شده است شامل: ترموکوپل تایپ N ،E ،K ،J و T

گروه دوم: ترموکوپل‌هایی که در ساخت آن‌ها از آلیاژ پلاتین (Platinum) و رودیم (Rhodium) استفاده شده است شامل: ترموکوپل تایپ R ،S و B

هر کدام از این انواع ترموکوپل، با توجه به اینکه از چه فلزاتی ساخته شده‌اند، ویژگی‌های منحصر به فردی دارند و در محدوده‌های دمایی مختلفی فعالیت می‌کنند. ترموکوپل تایپ J در کنار ترموکوپل تایپ Type K Thermocouple) K) از پرکاربردترین ترموکوپل‌ها در صنایع مختلف می‌باشد. ترموکوپل تیپ J  محدوده دمایی کوچک‌تری نسبت به ترموکوپل تایپ K دارد اما حساسیت بالاتری دارد.

ترموکوپل تایپ Type J Thermocouple) J)

ترموکوپل تایپ Type J Thermocouple) J) نیز به مانند دیگر ترموکوپل‌ها با استفاده از اندازه‌گیری اختلاف پتانسیل بین دو سر فلزات سازنده‌اش، دما را اندازه‌گیری می‌کند. محدوده دمایی که ترموکوپل Type J می‌تواند اندازه‌گیری کند به صورت تئوری بین منفی 210 درجه تا 1200 درجه سانتیگراد می‌باشد.

ترموکوپل تیپ J از فلزات آهن و کنستانتان (که آلیاژی است از مس و نیکل به نسبت‌های 55% مس و 45% نیکل) ساخته شده است. با توجه به اینکه نقطه کوری فلز آهن در دمای 770 درجه سانتیگراد است و در دمای بالاتر از آن ممکن است دچار خطا شود و دقت اندازه‌گیری آن کاهش داشته باشد، استفاده از این نوع ترموکوپل در محدوده دمایی منفی 40 درجه تا 750 درجه سانتیگراد مناسب‌تر است و دقت بالاتری را به کاربر ارائه می‌کند. استفاده از ترموکوپل تایپ J در این محدوده دمایی باعث افزایش طول عمر آن و نیاز کمتر به تعویض آن در طولانی مدت، می‌شود.

دو فلز به کار رفته در ساخت ترموکوپل تایپ J به مانند دیگر ترموکوپل‌ها، دارای یکی پایه مثبت و یکی پایه منفی می‌باشد. پایه مثبت که یک فلز مغناطیسی است در ترموکوپل نوع J از جنس آهن (Fe) و پایه منفی که غیر مغناطیسی است از جنس کنستانتان (Constantan) است.

ترموکوپل تیپ Type J Thermocouple) J) نسبت به ترموکوپل تایپ K، حساسیت بالاتری دارد و میزان 55µV/°C میکرو ولت بر درجه سانتیگراد است که در مقایسه با حساسیت 41µV/°C میکرو ولت بر درجه سانتیگراد ترموکوپل تیپ K، بسیار بیشتر است و به همین دلیل استفاده از این نوع ترموکوپل در محیط‌هایی که نیاز به دقت و حساسیت بالایی وجود دارد، مناسب است اما طول عمر آن در دماهای بالاتر، کم می‌باشد.

استفاده از این ترموکوپل در محیط‌های که امکان اکسیداسیون وجود دارد توصیه نمی‌شود و بهتر است از ترموکوپل سری J در محیط‌های ساکن، بدون رطوبت و خلا استفاده شود. ترموکوپل تایپ J انواع مختلفی دارد که با توجه به شکل و ساختار، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. قیمت انواع ترموکوپل تایپ J با توجه به کاربردی که دارند و امکاناتی که به مصرف‌کننده ارائه می‌کنند، متفاوت است.

مزایا و معایب ترموکوپل تایپ J

ترموکوپل تایپ Type J Thermocouple) J) در دسته ارزان‌ترین ترموکوپل‌های موجود در بازار قرار می‌گیرد. به دلیل قیمت ترموکوپل تایپ J که نسبت به دیگر ترموکوپل‌ها کم است، خرید ترموکوپل نوع J به میزان بالایی صورت می‌گیرد. این ترموکوپل را می‌توان در محیط‌های مختلف مورد استفاده قرار داد اما بهتر است در محیط‌هایی که رطوبت بالایی ندارند، به کار بروند. این ترموکوپل در دماهای متوسط به خوبی کار می‌کند و از حساسیت بالایی برخوردار است.

ترموکوپل تیپ J علاوه بر مزایایی که دارد، معایبی نیز دارد، از جمله می‌توان به این موضوع اشاره کرد که ترموکوپل تیپ J را نمی‌توان در دماهای بالا برای مدت طولانی استفاده کرد و همچنین استفاده از آن در محیط‌های دارای رطوبت نیز مناسب نیست. علاوه بر این‌ها، محدوده دمایی که این ترموکوپل‌ها  ارائه می‌کند نسبت به دیگر ترموکوپل‌ها، کوچک است. با این حال با توجه به اینکه قیمت ترموکوپل نوع J پایین است، خرید انواع ترموکوپل تایپ J برای بسیاری از کاربردها و صنایع، مناسب است و توصیه می‌شود.

کاربردهای ترموکوپل تایپ  J

از آنجایی که ترموکوپل تیپ J از نظر قابلیت اطمینان و ویژگی‌هایی که ارائه می‌کند، هم‌ارز با ترموکوپل تایپ K دانسته می‌شود؛ در محیط‌هایی که ترموکوپل تایپ K قابل استفاده است، می‌توان از ترموکوپل تایپ J نیز استفاده کرد با این تفاوت که این نوع ترموکوپل، محدوده دمایی کوچک‌تری را پوشش می‌دهد و به دلیل استفاده از آهن در ساخت آن، در محیط‌هایی که رطوبت بالایی دارند، استفاده از آن توصیه نمی‌شود.

انواع ترموکوپل تایپ J

خرید ترموکوپل تایپ J باید با توجه به نیاز شما صورت بگیرد تا بتواند کارکردهای مورد نظر شما را ارائه کند. به همین دلیل انواع ترموکوپل تایپ J را در این بخش معرفی می‌کنیم. ترموکوپل نوع J در انواع مختلفی از جمله سیمی و هد دار در بازار به فروش می‌رسد که هر کدام از آن‌ها برای استفاده در محیط‌های مشخصی مناسب هستند. خرید ترموکوپل سری J با توجه به کاربردی که برای مصرف‌کننده دارد، می‌تواند برای نوع سیمی و یا نوع هد دار انجام بگیرد.

ترموکوپل سیمی یکی از پر مصرف ترین انواع سنسور های حرارتی می باشد و بهتر است از عبارت کابلی برای این ترموکوپل استفاده کنیم. ترموکوپل تایپ J سیمی، با دو نوع دارای روکش سرامیکی و فلزی در بازار به فروش می‌رسد. در اين نوع ترموكوپل سيم و يا كابل رابط بصورت مستقیم در نوك غلاف محافظتي كوپل شده می‌باشد و به دليل حجم کم و نصب ساده در محل‌هايي كه فضاي كافي جهت نصب وجود ندارد بسيار توصیه می‌شود. انتخاب كابل رابط مناسب با توجه به شرايط محيطي محل نصب از نكات مهم در هنگام خريد اين نوع ترموكوپل مي‌باشد.

ترموکوپل هد دار تایپ J

ترموكوپل‌ها با توجه به نوع استفاده‌، رنج دمايي و محل و طريقه نصب به شکل‌های گوناگونی تولید و ساخته مي‌شوند. يكي از پرمصرف‌ترین و محبوب‌ترين اين اشكال ترموكوپل با هد يا  به اصطلاح junction box مي‌باشد. از ترموکوپل‌های هد دار  بیشتر در صنایع کوچک و بزرگ استفاده می شود.

ساختار سطحی این نوع ترموکوپل‌ها از یک روکش استیل و یا سرامیکی تشکیل شده است که از آن در برابر عوامل بیرونی محافظت می‌کند. در اين نوع ترموكوپل به دليل نوع ساختار قسمت اتصال الكتريكي (ترمینال بلوک یا ترانسمیتر دما) توسط هد محافظت مي‌شود و باعث سهولت نصب اتصال الكتريكي گرديده و همچنين تعويض و يا تغيير كابل رابط به سادگي و بدون نياز به تعويض خود سنسور توسط خود مصرف كننده امكان پذير مي‌باشد. در شکل زیر می‌توانید اجزای یک ترموکوپل هد دار تایپ J را مشاهده کنید و در صورت داشتن هرگونه سوال همکاران ما در واحد فروش پاسخگوی سوالات شما هستند.

کاربرد ترموکوپل هد دار تایپ J

این نوع از ترموکوپل‌ها برای استفاده در محیط‌های حاوی مایع و گاز و دارای فشار بالا، خلا بالا، لرزش بالا و به طور کلی محیط‌های خشن مناسب است. هرچه قطر کلگی ترموکوپل تیپ J بیشتر باشد، از نظر مکانیکی قوی‌تر است و طول عمر بیشتری در دمای بالا خواهد داشت؛ در مقابل، ترموکوپل‌هایی که کلگی با قطر کوچک‌تری دارند، نسبت به تغییرات دما سریع‌تر واکنش نشان می‌دهند.

جمع بندی

گروه صنعتی ابزار دقیق ساتراپ دما با سابقه‌ای درخشان در زمینه واردات، ساخت، عرضه مستقیم ترموکوپل، سنسورهای حرارتی RTD، المنت، کابل‌های ترموکوپل، انواع ترموول فعالیت می‌نماید و همچنین آماده ارائه انواع خدمات در زمینه ساخت و تولید انواع ترموکوپل جهت صنایع نفت و گاز، نیروگاه‌ها، صنایع غذایی و دارویی و بسیاری از صنایع کوچک و بزرگ دیگر را دارا می‌باشد. ساخت ترموکوپل تایپ J در ایران نیز توسط بسیاری از سازندگان انجام می‌شود که گروه صنعتی ابزار دقیق ساتراپ دما یکی از این سازندگان است. شما مشتریان گرامی جهت مشاوره و اطلاع ازقیمت ترموکوپل تایپ J می‌توانید با همکاران ما در واحد فروش در ارتباط باشید.