امروزه صنایع زیادی در جهت کنترل کردن فرایندها و جریانات مختلف از تجهیزات ابزاردقیق استفاده میکنند. همانطور که میدانید تجهیزات ابزاردقیق صرفا به منظور بهبود و ارتقاء عملکرد و کارکرد سیستمهای گوناگون ساخته نمیشوند بلکه در جهت بالا بردن ایمنی این سیستم ها از اهمیت بالا و نقش مهمی برخوردار میباشند. یکی از این تجهیزات در ابزار دقیق، پوزیشنر (positioner) میباشد.
پوزیشنر چیست؟
پوزیشنر دستگاهی است که به طور خاص برای شیرهای کنترلی پنوماتیکی و الکتروپنوماتیکی طراحی شده است. وظیفه اصلی آن افزایش دقت و سرعت پاسخ شیر به سیگنال های کنترلی است.
به عبارت دیگر، پوزیشنر با دریافت سیگنال از کنترلر، آن را به سیگنالی دقیق تر و قدرتمندتر تبدیل می کند و به اکچویتور (محرک) شیر ارسال می کند. این امر باعث می شود که شیر با دقت بیشتری در موقعیت دلخواه قرار گرفته و از نوسانات و خطاها در عملکرد آن کاسته شود.
بخش های اصلی پوزیشنرها
پوزیشنرها متشکل از سه بخش اصلی ورودی، خروجی و فیدبک میباشند.
بخش ورودی
دربردارندهی سیگنالهایی به میزان 4 الی 20 میلی آمپر در پوزیشنرهای اسمارت و پنوماتیک است. همچنین شامل سیگنالهایی به مقدار 3 الی 15 psi در پوزیشنرهای پنوماتیک و تغذیهی هوا در تجهیزات ابزاردقیق میباشند.
بخش خروجی
بخش خروجی دربردارنده ی مبدل l,p یا p,p و board main و یکسری رله های میباشد. این رله ها به هدایت سیگنالهای خروجی هوا به سمت اکچویتور میپردازند.
بخش فیدبک
این بخش به مقایسهی فرمان ارسالی از سوی پوزیشنر با موقعیت فلو پرداخته و آن را به این دستگاه گزارش میدهد. سپس فرمان ارسالی به فلو را تصحیح میکند.
انواع پوزیشنر
پوزیشنرها داری انواع مختلفی میباشند اما عموما به سه دستهی کلی تقسیم میشوند که عبارتند از:
پوزیشنر الکتروپنوماتیکی
این دستگاه به دریافت سیگنالهای الکتریکی به میزان 4 الی 20 میلی آمپر از سوی کنترل کننده پرداخته و بعد از آنالیز آن، سیگنال پنوماتیکی مورد نیاز را برای محرک شیر میفرستند.
پوزیشنر دیجیتالی
نوع دیجیتالی به لحاظ عملکرد همانند نوع الکتروپنوماتیکی بوده و تنها تفاوت آنها در این است که سیگنالهای ورودیای که دریافت میشوند به صورت دیجیتالی است.همچنین این دستگاه قابلیت کنترل کردن هر شیرپنوماتیکی از دور را دارا میباشد.
پوزیشنر پنوماتیکی
پوزیشنر پنوماتیک یک نوع دستگاه است که برای کنترل و تعیین موقعیت یک سیستم پنوماتیک (که از هوا یا گاز فشرده برای انتقال قدرت استفاده میکند) استفاده میشود. این دستگاهها عمدتا برای کنترل و مدیریت جریان هوا یا گاز در سیستمهایی مانند انواع سیلندرها، والوها، و دیگر اجزاء پنوماتیک استفاده میشوند.پوزیشنرهای پنوماتیک اغلب از اجزاءی مانند سیلندرها، والوها، سنسورها و کنترلرها تشکیل شدهاند. زمانی که سیستم پنوماتیک نیاز به تعیین موقعیت دقیق یک قطعه یا جسم دارد، نوع پنوماتیک به کار میرود. این دستگاهها معمولاً با استفاده از سیگنالهای الکتریکی یا مکانیکی به وسیله کنترلرها یا PLCها (کنترلرهای منطقی برنامهپذیر) کنترل میشوند.
کار پوزیشنر چیست؟
پوزیشنر سیگنال کنترلی را از منبع فرمانده (مانند PLC یا DCS) دریافت میکند. این سیگنال حاوی اطلاعات مربوط به موقعیت مطلوب شیر کنترل است.سپس با استفاده از فیدبک حاصل از سنسور موقعیت نصب شده بر روی شیر کنترل، موقعیت فعلی شیر را با موقعیت مطلوب مقایسه میکند.بر اساس اختلاف بین موقعیت فعلی و موقعیت مطلوب، پوزیشنر یک سیگنال تصحیح دقیق تولید میکند. سیگنال تصحیح شده به محرک شیر کنترل (مانند اکچویتور پنوماتیکی یا هیدرولیکی) ارسال میشود.محرک با دریافت سیگنال تصحیح، موقعیت شیر کنترل را به طور دقیق و با ظرافت تنظیم میکند تا به موقعیت مطلوب از پیش تعیین شده برسد.
علت خرابی پوزیشنر
خرابیهای مکانیکی:
- سایش و پارگی: پوزیشنرها اغلب دارای قطعات مکانیکی مانند چرخدندهها، شفتها و یاتاقانها هستند. با گذشت زمان، این قطعات میتوانند فرسوده شده و خراب شوند، که منجر به عملکرد نادرست این دستگاه میشود.
- آلودگی: ورود آلودگی به داخل آن میتواند به قطعات مکانیکی آسیب برساند و باعث خرابی آنها شود.
- تنظیمات نادرست: در برخی موارد، خرابی این دستگاه میتواند به دلیل تنظیمات نادرست باشد. برای مثال، اگر محدوده حرکت پوزیشنر به درستی تنظیم نشده باشد، ممکن است شیر کنترل به طور کامل باز یا بسته نشود.
علائم خرابی پوزیشنر:
- عدم حرکت شیر کنترل: اگر پوزیشنر خراب باشد، ممکن است شیر کنترل به درستی حرکت نکند. این مواردی هستند که میتواند منجر به مشکلاتی در فرآیند کنترل شود.
- نوسانات در موقعیت شیر کنترل: اگر این دستگاه نتواند موقعیت شیر کنترل را به طور دقیق کنترل کند، ممکن است نوساناتی در موقعیت شیر مشاهده شود.
- صدای غیرمعمول: اگر از پوزیشنر صدای غیرمعمول مانند صدای سایش یا ضربه میآید، ممکن است نشانهای از خرابی باشد.
- روشن شدن چراغهای هشدار: بسیاری از پوزیشنرها دارای چراغهای هشدار هستند که در صورت بروز مشکل روشن میشوند.
پوزیشنر کنترل ولو چیست؟
پوزیشنر ولو یک دستگاه است که بر روی محرک یا سیستم کنترلی شیرها نصب میشود تا دقت و سرعت پاسخ شیر به سیگنالهای کنترلی را بهبود بخشد. این دستگاه معمولاً از حسگرها و الگوریتمهای پیچیده برای تعیین موقعیت دقیق شیر و کنترل حرکت آن استفاده میکند.
وظیفه اصلی این دستگاه این است که موقعیت دقیق شیر را تعیین کرده و به سیستم کنترلی اطلاع دهد تا شیر با دقت و سرعت بیشتری واکنش نشان دهد. این امر به ویژه در شرایطی که عوامل خارجی مانند اصطکاک، افت فشار و سایر شرایط محیطی تأثیرگذار باشند، حائز اهمیت است. به عنوان مثال، اگر شرایط فشار یا دما تغییر کند، ممکن است موقعیت شیر تغییر کند و این میتواند به مشکلاتی مانند افزایش مصرف انرژی یا کاهش کارایی سیستم منجر شود. با استفاده از این دستگاه، میتوان این تغییرات را شناسایی کرده و باعث افزایش دقت و کارایی سیستم شیر شد.
پوزیشنر فیشر چیست؟
فیشر نوعی پوزیشنر است که توسط شرکت امرسون، غولِ نام آشنای اتوماسیون صنعتی، تولید و عرضه می شود. این پوزیشنرها به طور خاص برای شیرهای کنترلی پنوماتیکی و الکتروپنوماتیکی این شرکت طراحی شده اند و با اتکا به نوآوری و مهندسی دقیق، به مراتب فراتر از یک پوزیشنر معمولی عمل می کنند و نقشی کلیدی در ارتقای دقت و اطمینان سیستم های کنترلی ایفا می کنند.
تعمیر پوزیشنر
تعمیر این دستگاه می تواند فرآیندی ظریف و چالش برانگیز باشد و به دانش تخصصی و ابزار دقیق نیاز دارد. با این حال، در برخی موارد ساده، ممکن است بتوانید با انجام مراحلی ساده، مشکل را خودتان برطرف کنید.
مراحل عیبیابی:
- بررسی تنظیمات: ابتدا مطمئن شوید که تنظیمات پوزیشنر به درستی پیکربندی شدهاند. این شامل بررسی مواردی مانند محدودهها، حالتهای عملیاتی و سایر تنظیمات مربوطه میشود. دفترچه راهنمای پوزیشنر خود را برای دستورالعملهای خاص مربوط به مدل خود مطالعه کنید.
- بازرسی بصری: دستگاه را به دقت از نظر هرگونه علامت آسیب یا سایش بررسی کنید. به دنبال نشت هوا یا نشتی در خطوط فشار باشید.
- آزمایشهای الکتریکی: اگر پوزیشنر شما دارای اجزای الکتریکی است، باید با استفاده از ابزار مناسب، تستهای الکتریکی را انجام دهید. این ممکن است شامل بررسی ولتاژ، جریان و مقاومت باشد.
- بررسی قطعات: قطعات داخلی پوزیشنر را از نظر هرگونه فرسودگی یا خرابی بررسی کنید.
نکات تعمیر:
- قبل از شروع هرگونه کار تعمیراتی، حتماً پوزیشنر را از منبع برق یا هوای فشرده جدا کنید.
- از ابزار و تجهیزات مناسب استفاده کنید.
- برای قطعات یدکی از قطعات اصلی استفاده کنید.
- در صورت عدم اطمینان از هر مرحله، از یک تکنسین مجرب کمک بگیرید.
نحوه نصب پوزیشنر
.آشنایی با نحوه نصب صحیح پوزیشنر، از اهمیت بالایی برخوردار است. این راهنمای مختصر، مراحل کلی نصب پوزیشنر را به صورت تشریحی و با لحنی رسمی و حرفه ای ارائه می دهد.
ملاحظات پیش از نصب
- مطالعه دقیق دفترچه راهنمای پوزیشنر: پیش از اقدام به هر اقدامی، ضروری است که دفترچه راهنمای محصول را به طور کامل مطالعه و درک نمایید. در این دفترچه، اطلاعات جامعی در خصوص مراحل نصب، تنظیمات و نکات ایمنی دستگاه ارائه شده است.
- آشنایی با الزامات فنی: آگاهی از مشخصات فنی پوزیشنر، از جمله نوع، مدل، ولتاژ و جریان برق مورد نیاز، برای انتخاب روش نصب مناسب و تنظیم صحیح پارامترها حائز اهمیت است.
- تهیه ابزار و تجهیزات لازم: پیش از شروع کار، از در دسترس بودن ابزار و تجهیزات مورد نیاز برای نصب و تنظیم پوزیشنر، مانند آچار، پیچ گوشتی، لوله بر، و ابزارهای تست و اندازه گیری اطمینان حاصل نمایید.
- رعایت نکات ایمنی: به منظور حفظ ایمنی خود و دیگران، در هنگام کار با پوزیشنر، از تجهیزات حفاظت فردی مانند عینک و دستکش ایمنی استفاده کنید. همچنین، پیش از شروع هرگونه اقدامی، برق و فشار هوای پوزیشنر را قطع نمایید.
مراحل نصب پوزیشنر
آماده سازی محل نصب:
- محل نصب پوزیشنر را بر روی اکچویتور شیر کنترل (ولو) با دقت مشخص کنید.
- سطح محل نصب را به طور کامل تمیز و عاری از هرگونه آلودگی، چربی یا ناهمواری نمایید.
نصب پوزیشنر:
- پوزیشنر را به کمک پیچ و مهره یا روش های دیگر، مطابق با دستورالعمل ارائه شده در دفترچه راهنما، به طور محکم بر روی اکچویتور شیر کنترل (ولو) نصب کنید.
- از استحکام و پایداری نصب پوزیشنر اطمینان حاصل نمایید.
اتصال لوله های هوا:
- لوله های هوا را به پورت های مربوطه در پوزیشنر و اکچویتور شیر کنترل (ولو) متصل کنید.
- از محکم بودن اتصالات و عدم وجود نشتی هوا در لوله ها اطمینان حاصل نمایید.
اتصال کابل های برق:
- کابل های برق را به پورت های مربوطه در پوزیشنر و منبع تغذیه متصل کنید.
- قبل از اتصال، از تطابق ولتاژ و جریان برق با مشخصات فنی پوزیشنر مطمئن شوید.
تنظیمات:
- با استفاده از کلیدها یا نمایشگر پوزیشنر و یا نرم افزار مخصوص، پارامترهای پوزیشنر را مطابق با نیاز خود تنظیم کنید.
- پارامترهایی مانند محدوده کورس، سیگنال ورودی، سیگنال خروجی و سایر تنظیمات مرتبط را به دقت تنظیم نمایید.
آزمایش و تست:
- پس از انجام تنظیمات، عملکرد دستگاه را با استفاده از یک منبع سیگنال شبیه ساز یا شیر کنترل (ولو) واقعی آزمایش کنید.
- از صحت عملکرد پوزیشنر در جابجایی اکچویتور و کنترل دقیق موقعیت شیر اطمینان حاصل نمایید.
نکات تکمیلی
- در صورت بروز هرگونه مشکل یا ابهام در مراحل نصب یا تنظیم دستگاه، به دفترچه راهنمای محصول مراجعه نمایید و یا از متخصصان مجرب در این زمینه کمک بگیرید.
- به طور مرتب، پوزیشنر را از نظر عملکرد و صحت تنظیمات بررسی و در صورت نیاز، نسبت به کالیبراسیون و عیب یابی آن اقدام نمایید.
- با رعایت دقیق نکات ارائه شده در این راهنما و دفترچه راهنمای محصول، می توانید دستگاه را به درستی نصب و تنظیم کنید و از مزایای آن در جهت ارتقای عملکرد شیر کنترل (ولو) بهره مند شوید.
مشاوره قبل از خرید
برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با خرید محصولات میتوانید با شماره تلفنهای زیر تماس بگیرید: