ترموکوپل نوع K به دلیل دقت بالا، قابلیت اندازه‌گیری دمای گسترده (-200 تا +1260 درجه سانتی‌گراد) و مقاومت خوب در برابر شرایط سخت صنعتی، پرکاربردترین سنسور دما در بسیاری از صنایع از جمله نیروگاه‌ها، کارخانه‌های تولید بخار، کوره‌ها و تجهیزات فرآیندی محسوب می‌شود. اما برای تضمین عملکرد صحیح این سنسور، انجام تست‌های دوره‌ای و کالیبراسیون دقیق آن اهمیت فراوانی دارد. این مقاله به طور تخصصی و کاربردی نحوه تست ترموکوپل نوع K با مولتی‌متر دیجیتال را به صورت مرحله به مرحله و با جزئیات فنی شرح می‌دهد.

ما در این مقاله در رابطه با ترموکوپل چیست و انواع ترموکوپل در ابزاردقیق مفصل صحبت کرده ایم.

ترموکوپل نوع K چیست و اهمیت تست آن

ترموکوپل نوع K از دو سیم آلیاژی متفاوت تشکیل شده است: کرومل (آلیاژ نیکل-کروم) و آلومل (آلیاژ نیکل-آلومینیوم). هنگامی که این دو فلز در یک نقطه به هم متصل شوند و این اتصال در معرض دما قرار گیرد، ولتاژی مطابق با قانون ترموالکتریک (اثر سیبک) تولید می‌شود. این ولتاژ کوچک (در حد میلی‌ولت) متناسب با دما تغییر می‌کند و به عنوان سیگنال خروجی سنسور استفاده می‌شود.

تست منظم ترموکوپل نوع K ضروری است زیرا:

• خرابی یا فرسودگی سیم‌ها می‌تواند دقت اندازه‌گیری را به شدت کاهش دهد.
• مشکلات اتصال باعث نوسانات یا قطع شدن سیگنال می‌شود.
• نگهداری و بررسی دوره‌ای باعث پیشگیری از هزینه‌های بالای تعمیرات ناگهانی می‌شود.

در نتیجه، تست با مولتی‌متر دیجیتال و مقایسه ولتاژ تولیدی با مقادیر استاندارد، روشی سریع، کم هزینه و قابل اطمینان برای تشخیص سلامت ترموکوپل است.

تجهیزات لازم برای تست ترموکوپل نوع K

برای تست صحیح ترموکوپل نوع K به تجهیزاتی نیاز دارید که دقت و سهولت کار را تضمین کنند:

• مولتی‌متر دیجیتال: باید قابلیت اندازه‌گیری میلی‌ولت و دارای عملکرد جبران دمای مرجع (Cold Junction Compensation – CJC) باشد، چرا که بدون CJC، ولتاژ اندازه‌گیری شده دقیق نخواهد بود.
• کابل‌های تست استاندارد: برای اتصال دقیق و بدون نویز بین ترموکوپل و مولتی‌متر. کابل‌های معمولی باعث ایجاد خطا و نویز می‌شوند.
• دیتاشیت ترموکوپل K: برای مقایسه ولتاژهای اندازه‌گیری شده با مقادیر مرجع و استاندارد.
• منبع دمای مرجع: مانند حمام آب یخ (0 درجه سانتی‌گراد) یا حمام آب جوش (100 درجه سانتی‌گراد) برای بررسی عملکرد ترموکوپل در دماهای مشخص و کنترل شده.

استفاده از تجهیزات استاندارد و مرغوب، دقت و صحت تست را تضمین می‌کند.

کلیک کنید: مولتی متر چیست و انواع آن کدامند؟|انواع آنالوگ و دیجیتال

مراحل آماده‌سازی قبل از تست

قبل از شروع تست، آماده‌سازی صحیح تجهیزات و محیط کار اهمیت زیادی دارد:

• خاموش کردن دستگاه‌ها: برای جلوگیری از آسیب به مولتی‌متر و اطمینان از ایمنی، دستگاه یا سیستم مورد نظر باید خاموش باشد.
• بررسی ظاهری سیم‌ها و اتصالات: وجود هرگونه شکستگی، پوسیدگی یا اتصال نادرست باید اصلاح شود تا خطاهای ناشی از عوامل مکانیکی حذف گردد.
• تنظیم مولتی‌متر: مولتی‌متر باید روی حالت اندازه‌گیری میلی‌ولت (mV) قرار گیرد. در صورت امکان، حالت ترموکوپل (K-Type) یا CJC فعال شود.
• تمیز کردن نقاط اتصال: برای کاهش مقاومت اضافی و اطمینان از اتصال کامل و درست، سر سیم‌ها و پروب‌ها باید تمیز و بدون اکسیداسیون باشند.

آماده‌سازی صحیح تاثیر مستقیم بر دقت و صحت نتیجه تست دارد.

روش تست ترموکوپل K با مولتی‌متر دیجیتال

گام‌های تست به شرح زیر است:

1.اتصال سیم‌ها

• سیم کرومل (معمولاً رنگ قرمز) را به پروب مثبت (+) مولتی‌متر متصل کنید.
• سیم آلومل (معمولاً رنگ زرد یا سبز) را به پروب منفی (-) متصل نمایید.
• اطمینان حاصل کنید اتصال محکم و بدون نویز باشد.

2.اندازه‌گیری ولتاژ در دمای محیط

• ولتاژ خروجی ترموکوپل را در دمای محیط (معمولاً حدود 25 درجه سانتی‌گراد) اندازه‌گیری کنید.
• مقدار ولتاژ را یادداشت کنید و با مقدار ولتاژ متناظر در دیتاشیت ترموکوپل K برای همان دما مقایسه کنید. مقدار ولتاژ نباید اختلاف زیادی داشته باشد.

3.تست در دمای مرجع پایین (آب یخ)

• اتصال نقطه حسگر را در حمام آب یخ (0 درجه سانتی‌گراد) قرار دهید و ولتاژ را اندازه‌گیری کنید.
• ولتاژ باید نزدیک صفر میلی‌ولت باشد یا با مقدار استاندارد مطابقت داشته باشد.

4.تست در دمای مرجع بالا (آب جوش)

• ترموکوپل را داخل حمام آب جوش (حدود 100 درجه سانتی‌گراد) قرار دهید و ولتاژ را ثبت کنید.
• ولتاژ باید مطابق دیتاشیت و مطابق با دمای 100 درجه باشد.

5.مقایسه نتایج

• ولتاژهای اندازه‌گیری شده را با جدول استاندارد مطابقت دهید. اگر اختلاف زیاد وجود دارد، احتمال خرابی یا خطا در سیم‌کشی وجود دارد.

عیب‌یابی رایج هنگام تست ترموکوپل

• ولتاژ صفر یا بسیار پایین: قطع شدن یا آسیب دیدن سیم‌ها، شکستگی در محل اتصال یا اتصال کوتاه سیم‌ها می‌تواند باعث این حالت شود.
• ولتاژ نوسانی یا غیرمعمول: مشکل در اتصالات، سیم‌کشی نامناسب یا نویز الکترومغناطیسی محیط می‌تواند باعث این حالت شود.
• ولتاژ بیشتر یا کمتر از مقدار استاندارد: ترموکوپل ممکن است دچار خوردگی یا فرسودگی شده باشد یا دمای مرجع بدرستی جبران نشده است.
• هیچ تغییر ولتاژ با تغییر دما: احتمال دارد ترموکوپل کاملاً خراب شده یا سیم‌ها معکوس متصل شده باشند.

تشخیص صحیح نوع خطا و محل آن، باعث صرفه‌جویی در زمان تعمیر و نگهداری می‌شود.

نکات کلیدی برای افزایش دقت تست

• استفاده از مولتی‌مترهای دارای قابلیت جبران دمای مرجع (CJC) الزامی است، زیرا ترموکوپل‌ها بر اساس اختلاف دما کار می‌کنند و دمای محل اتصال سرد باید دقیق اندازه‌گیری یا جبران شود.
• بررسی و نگهداری منظم ترموکوپل و کابل‌ها برای جلوگیری از خوردگی، شکستگی و اتصال ناخواسته.
• استفاده از کابل‌های جبران‌ساز مخصوص ترموکوپل نوع K برای کاهش خطاهای ناشی از سیم‌کشی.
• اجتناب از قرار دادن ترموکوپل در محیط‌های خورنده، ارتعاشی شدید یا دمایی خارج از محدوده مجاز که باعث کاهش عمر مفید آن می‌شود.
• ذخیره و بررسی داده‌های تست دوره‌ای برای شناسایی روند کاهش دقت یا خرابی تدریجی.

ترموکوپل نوع K به دلیل کارایی بالا در بسیاری از کاربردهای صنعتی بسیار پرکاربرد است، اما عملکرد دقیق آن تنها در صورت تست و کالیبراسیون منظم تضمین می‌شود. استفاده از روش تست با مولتی‌متر دیجیتال که عملی، سریع و کم‌هزینه است، بهترین راهکار برای تشخیص به موقع مشکلات و جلوگیری از خطاهای اندازه‌گیری می‌باشد. رعایت نکات فنی و استفاده از تجهیزات استاندارد به افزایش طول عمر ترموکوپل و کاهش هزینه‌های تعمیرات و خرابی‌های ناگهانی کمک می‌کند.

اگر به دنبال خرید ترموکوپل تایپ k با کیفیت بالا و قیمت مناسب هستید حتما کلیک کنید.

سوالات متداول (FAQ)

1. چرا باید ترموکوپل نوع K را با مولتی‌متر دیجیتال تست کنیم؟
برای اطمینان از صحت اندازه‌گیری دما و تشخیص به موقع خرابی‌ها و خطاهای احتمالی در سنسور.

2. آیا می‌توان با مولتی‌متر معمولی تست کرد؟
می‌توان، اما مولتی‌متر با قابلیت اندازه‌گیری میلی‌ولت و جبران دمای مرجع دقت بالاتری دارد.

3. چه زمانی باید ترموکوپل را تست کنیم؟
بسته به شرایط کاری، توصیه می‌شود هر 6 تا 12 ماه یکبار تست و کالیبراسیون انجام شود.

4. دلیل تفاوت ولتاژ خوانده شده با مقدار استاندارد چیست؟
ممکن است به دلیل خرابی سنسور، سیم‌های غیر استاندارد، اتصالات ضعیف یا مشکلات جبران دمای مرجع باشد.

5. چگونه عمر ترموکوپل را افزایش دهیم؟
با نگهداری صحیح، استفاده از کابل‌های جبران‌ساز، و اجتناب از شرایط دمایی و محیطی شدید.

مشاوره قبل از خرید

برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با خرید محصولات می‌توانید با شماره تلفن‌های زیر تماس بگیرید: